Spotlight galerij

Textielstudenten ontwikkelen stoffen voor de historische weverij Beiderwand in Meldorf

Geïnspireerd door de historische motieven van de weverij Beiderwand in Meldorf, ontwikkelden textielstudenten van de Universiteit van Osnabrück nieuwe tijdloze stofontwerpen. Lucia Schwalenberg leidde het samenwerkingsproject met Stiftung Mensch. De resultaten zijn te zien in een tentoonstelling in de galerie "Stichpunkt".

De Stiftung Mensch heeft een weverij in het oude Pastoraat in Meldorf die uniek is in Duitsland. Een deel van de weverij is een historisch gegroeide monsterschat met complexe Jacquard-kaartlopen, historische weefgetouwen, machines en apparaten en een archief met weefseltekeningen en monsters. Het wordt gerund door de Stiftung Mensch met werknemers met een handicap. De productie is gebaseerd op historische patronen.

Door contact met de directeur van de werkplaats, Wolfgang Sternberg, ontstond het idee om samen met studenten nieuwe, tijdloze ontwerpen te maken voor de historische museumweverij. Studenten hadden in eerdere semesters al ontwerpen ontwikkeld, bijvoorbeeld voor een Bauhaus-tentoonstelling van het Tuchmacher Museum Bramsche, voor de academische sjaal van de Universiteit van Osnabrück of voor een sociaal project in Sri Lanka. In het kader van de herstructurering van de werkplaats voor textielontwerp had Wolfgang Sternberg geholpen bij de restauratie van het eigen jacquardweefgetouw met ponskaart van de afdeling. Nu deed zich de gelegenheid voor voor een verdere samenwerking - een cultuurhistorische benadering van Beiderwandweven op een hedendaagse basis.

Reparatiewerkzaamheden aan de apparatuur hebben het onlangs mogelijk gemaakt om nieuwe kaartlopen in Meldorf te slaan. Dit opende de mogelijkheid voor het samenwerkingsproject tussen de weefwerkplaats Beiderwand van de Stichting Mensch en de afdeling Textielontwerp van de Universiteit van Osnabrück. Geïnspireerd door de historische motieven, de opgeknapte techniek en de oorspronkelijk bedoelde museumpraktijk van het ontwikkelen van nieuwe patronen in het atelier, gingen de studenten aan de slag. Het doel was om tijdloze, geometrische patronen te ontwikkelen die met een beheersbare inspanning omgezet konden worden in jacquard kaartlopen. De uitgebreide historische kaartlopen vereisen duizenden jacquardkaarten, die kaart voor kaart geslagen en aan elkaar genaaid moeten worden om een serie te vormen. Voor de praktische uitvoering moeten er patronen ontwikkeld worden die met één tot tweehonderd jacquardkaarten in de werkplaats van de Stiftung Mensch uitgevoerd kunnen worden.

De leerlingen ontwikkelden een benadering van de techniek van het Beiderwandweven. Ze onderzochten de oorsprong, het gebruik, de ontwikkeling, de materialen en de betekenis van de historische weeftechniek. Op basis hiervan vond de uitvoering van de ontwerpen plaats in het individuele en collectieve ontwerpproces van de seminardeelnemers, van handgemaakte schetsen, verwerking in het beeldbewerkingsprogramma en rapportering tot realisatie als stofstaal op het digitale handjacquardweefgetouw TC2 van de afdeling.

De studenten die bij het project betrokken waren, waren Canan Barcin, Jessica Kirschmann, Annika Klinkig, Anja Leshoff, Rieke Ohlsen, Sophia Schlimm, Heidrun Schneider, Zeynep Yaman en Beyza Yilmaz. Het seminar werd geleid door textielontwerpster en onderzoeksassistent op de afdeling, Lucia Schwalenberg.

De resultaten van het samenwerkingsproject zullen te zien zijn in een tentoonstelling in de Stichpunkt Gallery of Textile Design van mei tot juni 2021 aan de Seminarstraße 33 in Osnabrück.

Het project "Musterschatz" is een voorbeeld van de implementatie van ontwerpinhoud in studies over de Coronapandemie: De uitdaging was om de praktische implementatie van de ontwerpen mogelijk te maken en de doelen van het seminar te bereiken ondanks strikte toegangsbeperkingen in de workshopruimten van Textile Design. Dankzij de grote inzet en toewijding van de betrokken studenten en docenten en de voorzichtige naleving van alle hygiënemaatregelen, was de realisatie van in totaal bijna 40 ontwerpontwerpen op de digitale jacquard van de afdeling succesvol. Een selectie hiervan is te zien in de tentoonstelling.

De afdeling Textielontwerpen biedt de bacheloropleiding Onderwijskunde en de masteropleidingen Leraar Basisonderwijs en Leraar Secundair Onderwijs aan. Het doel van het studieprogramma is om toekomstige leraren op te leiden voor een breed wetenschappelijk en creatief onderzoek naar de diversiteit van de textielcultuur. Het Beiderwand-project in samenwerking met Stiftung Mensch combineerde een ontwerptaak met vragen over inclusie en culturele duurzaamheid. Tegelijkertijd sloeg het seminar een brug tussen analoge en digitale technologieën bij het ontwerpen en produceren van textiel.

Zie verslag van het Europees Textielnetwerk ETN

Meer informatie: Universiteit van Osnabrück/Departement Textielontwerp, Dipl. Journ./Dipl. Des. Lucia Schwalenberg: 0541-969-4219 / 05103-706424, lucia.schwalenberg@uni-osnabrueck.de

Foto's/tekst: Lucia Schwalenberg